Biologia Puls życia 1 Sprawdzian Z Rozdziału 4
Rozdział 4 podręcznika "Biologia. Puls życia 1" zazwyczaj dotyczy budowy i funkcjonowania komórki. Zrozumienie tego tematu jest kluczowe dla dalszej nauki biologii.
Struktura Komórki
Komórka to podstawowa jednostka życia. Składa się z różnych organelli, z których każdy pełni specyficzną funkcję. Na sprawdzianie możesz spodziewać się pytań o ich budowę i rolę.
Błona komórkowa oddziela wnętrze komórki od środowiska zewnętrznego. Kontroluje przepływ substancji do i z komórki. Jest zbudowana z fosfolipidów i białek.
Cytoplazma to galaretowata substancja wypełniająca komórkę. Zawiera organelle zawieszone w cytozolu. To tam zachodzą liczne procesy metaboliczne.
Jądro komórkowe to centrum kontroli komórki. Zawiera DNA, czyli materiał genetyczny. Jest otoczone podwójną błoną, zwaną otoczką jądrową.
Mitochondria to "elektrownie" komórki. Odpowiadają za produkcję energii w procesie oddychania komórkowego. Przekształcają glukozę w ATP (adenozynotrifosforan).
Rybosomy uczestniczą w syntezie białek. Mogą być wolne w cytoplazmie lub związane z siateczką śródplazmatyczną.
Siateczka śródplazmatyczna (ER) to system błon w komórce. Występuje w dwóch rodzajach: szorstka (z rybosomami) i gładka (bez rybosomów). Uczestniczy w syntezie i transporcie białek oraz lipidów.
Aparat Golgiego modyfikuje, sortuje i pakuje białka i lipidy. Następnie transportuje je do różnych miejsc w komórce lub poza nią.
Procesy Zachodzące w Komórce
Oprócz znajomości struktur komórkowych, ważne jest zrozumienie procesów, które w nich zachodzą. Transport błonowy umożliwia przemieszczanie się substancji przez błonę komórkową. Może być bierny (bez nakładu energii) lub czynny (z nakładem energii).
Dyfuzja to przykład transportu biernego. Polega na przemieszczaniu się substancji z obszaru o wyższym stężeniu do obszaru o niższym stężeniu.
Osmoza to dyfuzja wody przez błonę półprzepuszczalną. Woda przemieszcza się z obszaru o wyższym stężeniu wody (niższym stężeniu substancji rozpuszczonych) do obszaru o niższym stężeniu wody (wyższym stężeniu substancji rozpuszczonych).
Endocytoza i egzocytoza to procesy transportu dużych cząsteczek przez błonę komórkową. Endocytoza polega na pobieraniu substancji do komórki, a egzocytoza na wydalaniu substancji z komórki.
Przygotowując się do sprawdzianu, powtórz definicje kluczowych terminów. Zwróć uwagę na różnice między komórką roślinną i zwierzęcą. Pamiętaj o funkcjach poszczególnych organelli.
