Przykłady I Zasady Dynamiki Newtona
Hej! Gotowi na małą dawkę kosmicznej wiedzy? Nie bójcie się, nie będziemy rozmawiać o czarnych dziurach (przynajmniej nie dzisiaj!). Zajmiemy się czymś, co towarzyszy nam na co dzień – prawami ruchu Isaaca Newtona! Tak, tego gościa od jabłka. I wierzcie mi, to wcale nie jest takie straszne, jak się wydaje. Wręcz przeciwnie, to całkiem niezła zabawa!
Pierwsza Zasada Dynamiki Newtona – Prawo Bezwładności
Wyobraźcie sobie, że leżycie na kanapie, oglądacie ulubiony serial i kompletnie nic nie robicie. Czujecie to? To właśnie bezwładność w czystej postaci! Pierwsza zasada mówi, że ciało w spoczynku pozostanie w spoczynku, a ciało w ruchu będzie się poruszać ruchem jednostajnym prostoliniowym, dopóki jakaś siła zewnętrzna na nie nie zadziała. Mówiąc prościej: leniuszek na kanapie będzie leżał, dopóki mama nie krzyknie, żeby wynieść śmieci!
A poważniej? Pomyślcie o samochodzie. Jeśli jedziecie ze stałą prędkością po prostej drodze, bezwładność chce, żebyście nadal tak jechali. Dlatego właśnie działają pasy bezpieczeństwa! Kiedy nagle zahamujecie, bezwładność pcha Was do przodu. Pasy zatrzymują Was, zapobiegając spotkaniu z przednią szybą (które, umówmy się, nie byłoby zbyt przyjemne).
Przykład z życia: Kiedy w autobusie stoisz bez trzymania się, a autobus nagle ruszy do przodu, ty polecisz do tyłu (w stosunku do autobusu). To właśnie bezwładność! Twój organizm "chce" pozostać w miejscu, a autobus rusza do przodu.
Bezwładność – to jest słowo klucz!
Druga Zasada Dynamiki Newtona – Siła i Przyspieszenie
Druga zasada jest trochę jak przepis na przyspieszenie. Mówi, że siła działająca na ciało jest równa masie tego ciała pomnożonej przez przyspieszenie (F = ma). Czyli im większa siła, tym większe przyspieszenie. I im większa masa, tym mniejsze przyspieszenie, przy tej samej sile. Wyobraźcie sobie, że pchacie wózek z zakupami. Jeśli wózek jest pusty, łatwo go rozpędzić. Ale jeśli jest pełen piwa...ups, znaczy się... pełen artykułów spożywczych, trzeba się trochę napocić, żeby go ruszyć z miejsca. To właśnie masa daje opór!
Przykład z życia: Kopnięcie piłki. Im mocniej ją kopniesz (czyli im większa siła), tym szybciej poleci (czyli większe przyspieszenie). A jeśli kopniesz kulę do kręgli z tą samą siłą co piłkę nożną? No cóż, kula do kręgli nie poleci zbyt daleko, bo ma znacznie większą masę!
"Druga zasada dynamiki Newtona to podstawa zrozumienia, jak siły wpływają na ruch ciał."
Trzecia Zasada Dynamiki Newtona – Akcja i Reakcja
Gotowi na odrobinę filozofii w fizyce? Trzecia zasada mówi, że akcji towarzyszy zawsze równa i przeciwnie skierowana reakcja. Co to oznacza? To znaczy, że jeśli Ty działasz na coś z jakąś siłą, to to "coś" działa na Ciebie z taką samą siłą, ale w przeciwnym kierunku. Pomyślcie o tym, jak o kosmicznym savoir-vivre: zawsze odpowiadaj uprzejmością na uprzejmość… znaczy się, siłą na siłę!
Przykład z życia: Kiedy skaczesz, to Ty działasz siłą na ziemię. W odpowiedzi ziemia działa na Ciebie z taką samą siłą w górę, co pozwala Ci się unieść. Brzmi absurdalnie? Ziemia jest ogromna, więc Twoje oddziaływanie jest minimalne, ale zasada nadal obowiązuje!
Inny przykład: kiedy płyniesz łódką i wiosłujesz, to odpychasz wodę do tyłu. W odpowiedzi woda "odpycha" łódkę do przodu. To dlatego łódka się porusza!
To tyle! Mamy nadzieję, że po tej krótkiej lekcji, prawa Newtona wydają się Wam trochę bardziej zrozumiałe i… mniej straszne. Pamiętajcie, fizyka jest wszędzie! Wystarczy tylko otworzyć oczy i zacząć obserwować świat.
