Innowacja Czy Wliczamy Do średniej Ocen

Czy innowacje, te iskry kreatywności i postępu, powinny być wliczane do naszej średniej ocen? To pytanie, które zadaje sobie wielu studentów, doktorantów, a nawet nauczycieli i rektorów. Oceny, przez lata utrwalone jako miara naszej wiedzy i umiejętności, wydają się być w pewnym sensie nieadekwatne do mierzenia czegoś tak ulotnego i subiektywnego jak innowacyjność. Rozumiem wasze obawy. Widzę to rozczarowanie, kiedy pomimo genialnego pomysłu i godziny spędzone nad jego dopracowaniem, jedyne co otrzymujecie to "dobra" ocena, która w ostatecznym rozrachunku obniża wam średnią.

Innowacja – więcej niż tylko wiedza

Zacznijmy od podstaw. Czym właściwie jest innowacja? To nie tylko znajomość faktów i definicji. To proces tworzenia czegoś nowego, ulepszania istniejącego rozwiązania, szukania niekonwencjonalnych odpowiedzi na postawione problemy. Innowacja to połączenie wiedzy, kreatywności, umiejętności krytycznego myślenia i, co najważniejsze, odwagi, by zaryzykować i spróbować czegoś nowego.

W tradycyjnym systemie edukacji nacisk kładzie się na reprodukcję wiedzy. Sprawdziany, egzaminy, kolokwia – wszystko to weryfikuje przede wszystkim, czy zapamiętaliśmy materiał. Tymczasem innowacyjność wymaga od nas czegoś więcej: myślenia poza schematami, łączenia różnych obszarów wiedzy, generowania pomysłów, których nikt wcześniej nie wziął pod uwagę.

Wyobraźmy sobie studenta informatyki, który zamiast odtwarzać kod z podręcznika, tworzy nowatorską aplikację mobilną rozwiązującą problem społeczny. Albo studentkę medycyny, która proponuje innowacyjną metodę diagnozowania choroby na podstawie analizy danych z wearable devices. Czy ocena z tradycyjnego egzaminu, skupiająca się na definicjach i algorytmach, odda sprawiedliwość ich wysiłkowi i kreatywności? Czy "piątka" z zaliczenia z anatomii wystarczy, by docenić przełomowy pomysł na personalizowaną terapię? Odpowiedź brzmi: prawdopodobnie nie.

Dlaczego innowacyjność powinna być doceniana?

Innowacje są motorem postępu. To one napędzają gospodarkę, poprawiają jakość naszego życia i pomagają nam mierzyć się z globalnymi wyzwaniami, takimi jak zmiany klimatyczne, pandemie czy nierówności społeczne. Firmy, które inwestują w innowacje, stają się bardziej konkurencyjne i generują nowe miejsca pracy. Społeczeństwa, które wspierają innowacyjność, są bardziej odporne na kryzysy i lepiej przygotowane na przyszłość.

Dlatego tak ważne jest, by promować innowacyjność w edukacji. Nie chodzi tylko o to, by nauczyć studentów krytycznego myślenia i rozwiązywania problemów. Chodzi o to, by dać im przestrzeń do eksperymentowania, popełniania błędów i uczenia się na nich. Chodzi o to, by stworzyć środowisko, w którym innowacyjne pomysły są doceniane i nagradzane.

Jak to zrobić?

Wprowadzenie nowych form oceniania: Zamiast tradycyjnych egzaminów, warto rozważyć ocenianie projektów innowacyjnych, konkursów, hackathonów, startupów.
Stworzenie interdyscyplinarnych zespołów: Innowacje często powstają na styku różnych dziedzin. Tworzenie zespołów, w których pracują studenci o różnych specjalnościach, sprzyja wymianie pomysłów i generowaniu nowatorskich rozwiązań.
Współpraca z biznesem: Uczelnie powinny ściśle współpracować z firmami i organizacjami pozarządowymi, aby studenci mieli możliwość pracować nad realnymi problemami i wdrażać swoje innowacyjne pomysły w praktyce.
Mentoring i coaching: Studenci, którzy mają innowacyjne pomysły, potrzebują wsparcia doświadczonych mentorów i coachów, którzy pomogą im rozwinąć te pomysły i przekształcić je w konkretne projekty.

Argumenty przeciw – i jak na nie odpowiadać

Oczywiście, wprowadzenie innowacyjności do systemu oceniania nie jest pozbawione wyzwań. Niektórzy argumentują, że ocenianie innowacji jest zbyt subiektywne i trudne do obiektywnego zmierzenia. Inni obawiają się, że studenci będą fałszować innowacyjne projekty, aby uzyskać lepsze oceny.

Te obawy są zrozumiałe, ale nie powinny nas paraliżować. Subiektywność oceniania można zminimalizować poprzez wprowadzenie jasnych kryteriów oceny, takich jak oryginalność pomysłu, potencjał wdrożeniowy, wpływ na społeczeństwo czy środowisko. Można również stosować ocenę kolegialną, w której projekty oceniają zarówno nauczyciele, jak i studenci.

Ryzyko fałszowania projektów można zmniejszyć poprzez weryfikację źródeł, sprawdzanie plagiatów i promowanie kultury uczciwości akademickiej. Ważne jest również, by uświadomić studentom, że celem nie jest zdobycie jak najlepszej oceny za wszelką cenę, ale rozwój własnych umiejętności i realizacja innowacyjnych pomysłów, które mogą pozytywnie wpłynąć na świat.

Alternatywne rozwiązania: poza oceną, ku rozwojowi

Być może kluczem nie jest wliczanie innowacyjności *bezpośrednio* do średniej ocen, ale raczej tworzenie systemów, które *rozpoznają* i *nagradzają* innowacyjne projekty. Mogą to być:

Certyfikaty innowacyjności: Uczelnia mogłaby przyznawać studentom certyfikaty, potwierdzające ich udział w innowacyjnych projektach i ich wkład w rozwój innowacji.
Granty na rozwój innowacyjnych projektów: Uczelnie mogłyby oferować studentom granty na rozwój ich innowacyjnych projektów, co pozwoliłoby im na realizację swoich pomysłów i zdobycie cennego doświadczenia.
Inkubaatory i akceleratory startupów: Uczelnie mogłyby tworzyć inkubatory i akceleratory startupów, które pomogłyby studentom przekształcić ich innowacyjne pomysły w biznesy.
Prezentacje i konkursy innowacji: Regularne organizowanie prezentacji i konkursów innowacji, gdzie studenci mogliby zaprezentować swoje projekty i zdobyć nagrody.

Takie podejście pozwala na docenienie innowacyjnych wysiłków bez bezpośredniego wpływu na średnią ocen, co może być mniej stresujące dla studentów i bardziej skupione na procesie twórczym niż na wyniku w postaci "piątki".

Możemy postawić na system, który promuje i nagradza zaangażowanie, a nie tylko sprawdza wiedzę. System, który zachęca do eksperymentowania, popełniania błędów i uczenia się na nich. System, który daje studentom przestrzeń do rozwoju i realizacji ich innowacyjnych pomysłów.

Podsumowując: włączanie innowacyjności do średniej ocen to złożone zagadnienie. Bezpośrednie wliczanie może być problematyczne ze względu na subiektywność oceny i ryzyko wypaczeń. Lepszym rozwiązaniem wydaje się być stworzenie równoległego systemu wsparcia, certyfikacji i nagradzania innowacyjnych projektów, który promuje kreatywność i zachęca do eksperymentowania. Kluczowe jest, aby pamiętać, że celem jest rozwój studentów i wspieranie innowacji, a nie tylko wystawianie ocen.

Wnioski i co dalej?

Dyskusja na temat tego, jak doceniać innowacyjność w edukacji, jest ciągle otwarta. Nie ma jednej, uniwersalnej odpowiedzi, która sprawdzi się w każdej sytuacji. Ważne jest, by eksperymentować z różnymi rozwiązaniami, analizować ich efekty i dostosowywać je do specyfiki danej uczelni lub kierunku studiów. Rektorzy, nauczyciele, studenci – wszyscy musimy wziąć udział w tej dyskusji i wspólnie wypracować rozwiązania, które pozwolą nam w pełni wykorzystać potencjał innowacyjny polskiej edukacji.

Pamiętajmy, że przyszłość należy do tych, którzy potrafią myśleć krytycznie, rozwiązywać problemy i generować innowacyjne pomysły. Stwórzmy system edukacji, który będzie ich wspierał i nagradzał.

Co Ty o tym sądzisz? Jakie rozwiązania Twoim zdaniem najlepiej sprawdziłyby się na Twojej uczelni? Podziel się swoimi przemyśleniami i dołącz do dyskusji!